Phát Biểu tại Đại hội Cựu Giáo Sư/Cựu Học Sinh Liên Trường Ba Xuyên (5/25/25)

Trước hết, xin kính chúc quí vị và bửu quyến một ngày mới an lành và hạnh phúc. Nếu tôi nhớ không lầm thì hai câu thơ sau đây là của thi sĩ Tản Đà:

Giang sơn nặng một gánh tình,
Trời chưa cho nghỉ thì mình cứ đi.

Gánh tình của tôi đối với gia đình HD còn nặng lắm. Đã hơn 1/2 thế kỷ qua, bấy nhiêu năm ấy biết bao nhiêu tình! Đã tự nhủ lòng là không đi xa nữa, nhưng cứ mỗi lần nhận được tin nhắn hoặc điện thoại từ miền Nam California, Cô ơi, cô xuống chơi với tụi em nha cô thì tôi lại khăn gói lên đường.

Tiếng gọi ấy thật thân quen, gần gũi nhưng gợi lại trong tôi một chút gì xa xưa, khiến tôi liên tưởng đến hai câu thơ của thi sĩ Tú Xương:

Vẳng nghe tiếng ếch bên tai,
Giật mình còn tưởng tiếng ai gọi đò…

Vâng, thưa quí vị, một lần nữa, hôm nay chúng ta lại trở về đây, chắc hẳn quí vị cũng như tôi có cảm tưởng như mình được về thăm lại mái trường xưa, có dịp gặp gỡ, hàn huyên cùng quí đồng môn, đồng nghiệp, đồng hương, đồng bào và cũng đồng hội, đồng thuyền nữa…

Thật ra, năm ngoái tôi đã nghĩ xuống Orange County thăm quí vị một lần cuối trước khi dừng bước giang hồ. Do đó, tôi đã có ý mượn bài thơ ÔNG LÁI ĐÒ để gửi gắm một chút tâm tình của tôi đến gia đình HD. Nhưng rồi, tôi đã nộp bài thơ ấy trước khi nhận ra là mình đã quên ghi câu nói của đức Khổng Tử mà tôi rất tâm đắc vào phần dẫn nhập của bài thơ. Đó là “Tam nhân đồng hành, tất hữu ngã sư” như quí vị đã biết, có nghĩa là ba người cùng đi, ắt có người là thầy ta.

Thưa quí vị,

Điều mà tôi muốn nói ở đây là trong quá khứ một số quí vị CGS, CHSHD và tôi đã có dịp cùng giảng dạy và học tập dưới một mái trường. Cho mãi đến hôm nay, trong cuộc sống mới ở một nơi xa quê hương hơn nửa vòng trái đất, chúng ta lại gặp nhau và cuộc hành trình ấy vẫn còn đang tiếp diễn, thầy và trò ngày xưa (bây giờ là bạn), riêng cá nhân tôi nhận thấy có rất nhiều điều còn phải học hỏi từ thế hệ đàn em.

Rất tiếc, vì lý do kỹ thuật bốn câu thơ cuối bị nhà in cắt xén, nên rất có thể ngụ ý của bài thơ OLĐ chưa được chuyển tải một cách trọn vẹn đến độc giả thân thương, cho nên tôi cảm thấy nợ quí vị một lời giải thích và coi như hôm nay tôi đã hoàn thành trách nhiệm của mình trong chuyến đi này.

Đặc biệt, trong ngày Đại hội năm nay có một tin rất vui là Phan Trường Ân tái xuất giang hồ và có nhã ý muốn chia sẻ đôi điều cùng quí vị. Xin mời Phan Trường Ân.

Cảm tưởng của Phan Trường Ân về bài thơ Ông Lái Đò…

Lê:

Cám ơn Ân rất nhiều! Như quí vị đã biết, PTA là một trong ba nhà thơ xuất sắc nhất của TTHHD và bài thơ mà tôi tâm đắc nhất là bài “KHÓC THẦY” của tác giả. Ngoài tài làm thơ hay, Ân còn có sức sáng tác rất mạnh mẽ. Về điểm này, PTA xứng đáng là bậc thầy của tôi!

Sau đây là một sự ngạc nhiên đầy thú vị. Dù vô cùng bận rộn Ngọc Thuỷ cũng đã cố gắng dành thì giờ dợt qua bài thơ OLĐ để có thể diễn ngâm, hầu gừi đến quí vị hộ tôi lời cám ơn sâu sắc nhất và trân trọng nhất. Xin mời Ngọc Thuỷ.

Bài thơ Ông Lái Đò với giọng ngâm của Ngọc Thuỷ…

Lê:

Cám ơn Ngọc Thủy rất nhiều! Thật là một giọng ngâm thiên phú, đã đưa cảm xúc chứa đựng trong một bài thơ tự do, vốn dĩ rất khó ngâm lên cung bậc cao nhất có thể. Như vậy là ba chúng tôi vừa đứng ở đây, đã có đến hai vị là thầy của tôi rồi ạ.

Đúng là “Hậu sinh khả uý” phải không quí vị? Và lời nói của đức Khổng Tử quả không sai. Một lần nữa, xin cám ơn Ân, cám ơn NT, và cám ơn tất cả 100 vị sư phụ của tôi trong hội trường này.

Cũng không quên cám ơn Ban Chấp hành của Hội Cựu Giáo Sư/Cựu Học Sinh Liên Trường Ba Xuyên đã dành rất nhiều thời gian và công sức cho chúng ta một không gian rộng rãi và không khí ấm cúng để có được ngày họp mặt đầy ý nghĩa như hôm nay.

Trước khi dứt lời, trân trọng kính chào toàn thể quí vị và kính chúc tất cả một ngày vui thật trọn vẹn, chứa chan nghĩa bạn tình trường.

Cô Lê Phạm Lê
Cựu Giáo Sư Việt Văn Trung Học Công Lập Hoàng Diệu Ba Xuyên

--------------------------------------------------------------------------

Ông Lái Đò
“Tam nhân đồng hành tất hữu ngã sư.” (Khổng Tử)

Thuyền ai neo ở bến sông,
Một cây chèo cũ và ông lái đò.

Sớm, khuya chẳng ngại nhọc nhằn,
Mặc cho nước lớn, nước ròng đầy vơi…

Sóng vỗ hai bên mạn thuyền.
Ướt đẫm đôi tay dính đầy phấn trắng.
Hành khách lên đò, xuống bến.
Ngược, xuôi, giữ vững tay chèo.
Ngày qua ngày
Với bài hát của riêng ông:

Hò…hơ hớ hở hơ…
Chim có tổ, người có tông.
Như cây có cội,
Hò…hơ hớ hở hơ…
Như cây có cội, như sông có nguồn.*

Dù có thể gọi tên
Từng khúc sông
Ông không nhớ hết
Bao nhiêu chuyến đò
Đã từng đưa, đón.

Muốn rũ sạch bụi đường
Sau mỗi chuyến về,
Mặt và tay ông
Vẫn còn nguyên phấn bảng.

Rồi một ngày
Khách đường xa
Trở lại bến sông xưa.
Quang cảnh cũ im lìm
Với hàng lau gầy,
Những tàn cây cổ thụ.

Nghe văng vẳng đâu đây
Thân thương như lời ai nhắn nhủ
Trong gió chiều
Thấp thoáng bóng tà dương…

*Ca Dao Việt Nam

Last updated 06/03/2025